پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی با عنوان بررسی ارتباط بین تیپ‌های شخصیتی (درون‌گرا ـ برون‌گرا) و سبک مدیریت (آمرانه ـ مشارکتی) مدیران دانشگاه تهران همرا با پاورپوینت کامل
چکیده:
دانشگاه همانند سایر سازمانهای رسمی دارای ساختار، مدیریت و منابع انسانی و مادی میباشد ولی علیرغم همه سازمانها، دانشگاه نهادی است که درونداد، فراگرد و برونداد آن انسان است و این امر ایجاب می‌کند تا شیوه مدیریت و رهبری ویژه‌ای در دانشگاه اعمال گردد. پژوهش حاضر با هدف پاسخ دادن به این سؤال که آیا بین تیپ‌های شخصیتی (درون‌گرا و برون‌گرا) و سبک مدیریتی (آمرانه – مشارکتی) مدیران دانشگاه تهران ارتباطی وجود دارد یا خیر؟ انجام گرفته است در این پژوهش نمونه‌ای به حجم 88 نفر از مدیران دانشگاه تهران انتخاب گردیده که ابزار گردآوری اطلاعات از آنان شامل دو پرسشنامه استاندارد بوده.
یکی پرسشنامه «تیپ شخصیتی آیزنگ» که شامل 90 سؤال آری، خیر و دیگری پرسشنامه سبک مدیریت «فردلوتانز» که شامل 35 سؤال پنج گزینه‌ای است. این دو پرسشنامه که امروزه دقیق‌ترین و رایج‌ترین ابزار اندازه‌گیری تیپ شخصیتی و سبک مدیریتی محسوب می‌شوند از روایی و پایایی بالایی هم برخوردارند.اطلاعات حاصل از این پرسشنامه‌ها با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از یافته‌های مهم تحقیق این است که : 1- بین تیپ شخصیتی و سبک مدیریت مدیران دانشگاه تهران رابطه وجود دارد. 2- بین تیپ شخصیتی برون‌گرا و سبک مدیریت مشارکتی در میان مدیران دانشگاه تهران همبستگی مثبت وجود دارد. 3- بین تیپ شخصیتی درون‌گرا و سبک مدیریت آمرانه در بین مدیران دانشگاه تهران ارتباط وجود دارد. 4- بین تیپ شخصیتی برون‌گرا و سبک مدیریت آمرانه همبستگی منفی وجود دارد. 5- بین تیپ شخصیتی درون‌گرا و سبک مدیریت مشارکتی همبستگی منفی وجود دارد. در پایان تحقیق پیشنهاداتی در ارتباط با بهبود مدیریت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ارائه شده است.
کلمات کلیدی:
رهبری
مدیریت آموزشی
سبکهای مدیریت
تیپ‌های شخصیتی
رابطه شخصیت با مدیریت
مقدمه
انسان بطور فطری موجودی اجتماعی است و گرایش به کار جمعی و همکاری سازمان‌یافته و روابط متقابل با دیگران دارد. یعنی انسان برای تأمین قسمت عمده‌ای از نیازهای اولیه و ثانویه خود، نیاز به تشکیل سازمان دارد و در واقع سازمانها جزء جدائی‌ناپذیر حیات بشری گردیده‌اند. اما آنچه امروزه در این رابطه نمود بیشتری دارد این است که زندگی امروزه انسانها بیش از پیش به سازمانها وابسته شده و سازمانها متعددتر، پیچیده‌تر، متنوع‌تر، گسترده‌تر و فراگیرتر شده‌اند و از طرفی مدیریت، بخش اساسی، انسجام‌بخش و اجتناب‌ناپذیر از هر سازمانی بخصوص سازمانهای پیچیده میباشد.
ایجاد سازمانهای امروزی و مدیریت اثربخش آنها با استفاده از تئوری‌های سازمان و علم مدیریت، شاید بزرگترین پیشرفت انسان در قرن حاضر باشد. به همین لحاظ اهمیت پیشرفت مدیریت و شکل‌گیری دانش مربوطه را همتراز پیشرفتهای شگفت‌انگیز فنی و تکنولوژیکی دانسته‌اند زیرا پیشرفتهای فنی بشر خود ناشی از توان او در تشکیل سازمانهای اجتماعی و کار سازمان‌یافته است. مدیریت، دانش را از حالت تفننی و تجملی در آورده و آن را به یک سرمایه ملی تبدیل می‌کند و موجبات توسعه اقتصادی، اجتماعی، علمی، فرهنگی و ... را فراهم می‌نماید. (پرداختچی، 78)
بی‌تردید موفقیت هر سازمان به شایستگی و توانایی‌های مدیر آن سازمان بستگی دارد. چه اینکه سازمان موردنظر یک واحد تجاری، نهاد دولتی، آموزشی، پزشکی و یا مذهبی باشد. شایستگی رهبری سازمان تعیین‌کننده شایستگی سازمان خواهد بود و اهمیت آن چیزی نیست که در بحبوحه سازمان گم شود. خاصه آنکه سازمان، نهادی چون دانشگاه باشد که هم درونداد و هم برونداد آن انسان است و در این سازمانها مدیران با انسانها سروکار دارند و در حقیقت فراگرد عملیات سازمانهای آموزشی به وسیله انسانها (مدیران و اساتید) و بر روی انسانها (دانشجویان) انجام می‌پذیرد به همین جهت اداره‌ی مؤثر آن علاوه بر دارا بودن مهارت فنی مدیریت، نیاز به مهارتهای ادراکی و روابط انسانی بسیار بالایی که برخاسته از تیپ شخصیتی مدیر میباشد، دارد تا بتواند با جلب نظر و توجه همکاران و تأثیرگذاری مثبت آنان بر اهداف سازمان که همان تعالی جامعه است دسترسی پیدا نمود.
شیوه‌ی رفتاری فرد بعنوان مدیر که جهت تأثیرگذاری بر فعالیتهای دیگر افراد، مورد استفاده قرار میگیرد حاکی از شیوه‌ی رهبری اوست و به گونه‌ای است که شناسایی آن در تسهیل تحقق هدف‌ها بسیار بااهمیت می‌تواند تلقی شود. اگر این شیوه‌ی مدیریت و رهبری به گونه‌ای باشد که در میان همکاران ایجاد علاقه‌مندی و تمایل به همکاری و ایجاد تحولات مثبت در جامعه را در پی داشته باشد شیوه‌ای مؤثر و مورد قبول، و در غیر این صورت قطعاً به هدر رفتن توانمندیهای بالقوه‌ی جامعه، سرمایه و عمر انسانها می‌شود که ممکن است با هیچ معیاری ضرر و زیان ناشی از آن قابل اندازه‌گیری نباشد.
فهرست مطالب
چکیده تحقیق
فصل اول : کلیات طرح تحقیق1
مقدمه2
بیان مسأله5
اهمیت موضوع و ضرورت تحقیق8
اهداف و پرسش‌های پژوهش11
فرضیه‌های پژوهش12
تعریف متغیرها و واژه‌های تحقیق12
خلاصه روش‌ها14
محدودیتهای تحقیق15
فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش (ادبیات تحقیق)17
مقدمه18
شخصیت18
تعریف شخصیت19
نقش وراثت و محیط در شخصیت24
شخصیت از دیدگاههای مختلف26
روان‌تحلیل‌گری26
رویکرد روان‌تحلیل‌گری جدید28
رفتارگرایی30
دیدگاههای یادگیری اجتماعی32
دیدگاههای شناختی34
دیدگاههای سرشتی35
دیدگاه انسان‌گرایی35
ابعاد شخصیت36
تئوری بازداری38
تئوری انگیختگی39
تئوری انگیختگی و درون‌گرایی ـ برون‌گرایی40
برون‌گرایی41
درون‌گران41
روان‌رنجورخویی42
فعالیت خودکار و روان‌رنجورخویی42
روان‌پریش‌خویی43
هورمون‌ها و روان‌پریش‌خویی43
سبکهای مدیریت و رهبری43
تعاریف مدیریت45
تعاریف مدیریت آموزشی46
تعاریف سبک مدیریت48
تفاوت بین سبک مدیریت و رفتار مدیریت49
تئوری‌ها و تحقیقات مربوط به شیوه‌های مختلف مدیریت و رهبری50
مارچ و سایمون50
جیمز تامپسون50
لارنس و لورچ50
نیومن و وارن50
چارلز پرو51
دیوید همپتون51
تئوری‌ها و تحقیقات مربوط به شیوه‌های رهبری55
تحقیقات و تئوری‌های یک‌بعدی56
تحقیقات و تئوری‌های دوبعدی57
تحقیقات و تئوری‌های سه‌بعدی57
نظریه تحقیقات شبکه مدیریت60
سبک 9-161
سبک 1-961
سبک 1-162
سبک 5-562
سبک 9-962
نظریه امتزاج63
نظریه نقش مدیر به عنوان سنجاق اتصال64
نظریات و تحقیقات تانن بام و دارن اسمیت65
ضوابط تشخیص ماهیت رهبری65
ضوابط تشخیص ماهیت پیروان66
ضوابط تشخیص ماهیت موقعیت66
تئوری سه‌بعدی رهبری ویلیام ردین67
تئوری هنجاری رهبری (الگوی رهبری مشارکتی)70
نگرش‌های رهبری72
علل رهبری73
الگوی سازش ـ واکنش73
الگوی جایگزین برای رهبری74
کشف مجدد تفاوت‌های فردی75
الگوی پرده مرکب76
سبکهای مدیریت هلر77
تحقیقات و تئوری (جاده ـ مقصد)78
نظریات و تحقیقات فیدلر درباره‌ی رهبری80
شیوه مطلوب رهبری از نظر فیدلر81
ابعاد اصلی رهبری از نظر فیدلر83
رابطه بین رهبر و پیرو83
ساخت کار83
قدرت ناشی از شغل84
تئوری تکاملی رهبری هرسی و بلانچارد85
سبک رهبری انتقالی88
ویژگی‌ها و شیوه‌های رهبران مبادله‌ای89
ویژگی‌ها و شیوه‌های رهبران انتقالی89
سبک مدیریت کیفیت فراگیر TQM90
سبکهای مدیریت جین هال90
مدل اقتضایی رهبری میان ـ فرهنگی91
نظریه گتزلز و گوبا94
سبک هنجاری95
سبک شخصی95
سبک داد و ستدی96
تحقیقات دانشگاه اوهایو97
ساخت‌دهی98
مطالعات هالپین99
رابطه شخصیت با مدیریت104
خصوصیات شخصی لازم برای مدیران106
رهبری در مدیریت112
وظایف مدیر و رهبر آموزشی116
مهارت در رهبری117
مهارت در روابط انسانی119
مهارت در برقراری روابط گروهی120
الگوهای برنامه‌ریزی استراتژیک دانشگاهی121
الگوی کلر121
الگوی کللند و کینک122
الگوی بارکر و اسمیت124
مقایسه سه الگو126
تفکر همه‌جانبه‌نگر در مدیریت و برنامه‌ریزی دانشگاهی129
پیچیدگی سیستم دانشگاهی130
مدیریت مستقل در نظام دانشگاهی132
مدیریت جزیی از سیستم دانشگاهی133
حرفه پیچیده مدیریت دانشگاهی136
مدیریت با کاهش یا مهار پیچیدگی136
مدیریت برمبنای هدایت138
مدیریت برمبنای تنظیم139
فصل سوم : روش تحقیق143
مقدمه144
روش تحقیق144
جامعه آماری145
حجم نمونه و روش نمونه‌گیری145
روش جمع‌آوری اطلاعات (ابزار پژوهش)148
پرسشنامه تعیین سبک مدیریت و محاسبه پایایی آن148
نحوه امتیازبندی و تفسیر نتایج150
پرسشنامه تعیین سبک رهبری150
روش نمره‌گذاری پرسشنامه تیپ شخصیتی آیزنک151
شیوه جمع‌آوری اطلاعات152
روش تجزیه و تحلیل آماری153
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها154
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها155
آمار استنباطی161
رابطه بین خصوصیات شخصی و سبک مدیریت162
تفاوت خصوصیات شخصیتی و مدیریت افراد درون‌گرا و برون‌گرا163
تفاوت خصوصیات شخصیتی و مدیریتی افراد متأهل و مجرد165
تفاوت خصوصیات شخصیتی و مدیریتی باتوجه به مقطع تحصیلی166
تفاوت خصوصیات شخصیتی و سبک مدیریتی باتوجه به سن168
تفاوت خصوصیات شخصیتی و سبک مدیریتی باتوجه به تجربه مدیریت170
فصل پنجم : بحث و نتیجه‌گیری175
مقدمه176
بحث و نتیجه‌گیری177
مقایسه نتایج پژوهش با پژوهشهای قبلی179
پیشنهادات183
فهرست منابع184
منابع فارسی185
منابع لاتین188
پیوست‌ها189
الف) پرسشنامه سبک مدیریت لیکرت190
ب) پرسشنامه تیپ شخصیتی آیزنک193
برگه پاسخنامه 198
جدول مربوط به تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان199
فهرست جداول
جدول شماره (2-1) سبکهای مختلف مدیریت از دیدگاه صاحب‌نظران و گروه‌های تحقیقاتی53
جدول شماره (2-2) انواع تصمیمات رهبری در مدل ورووم72
جدول شماره (2-3) مدل هلر در انتخاب سبکهای مدیریت یک مدل اقتضایی است77
جدول شماره (2-4) مدل مشروط فیدلر82
جدول شماره (2-5) مدل اقتضایی رهبری میان ـ فرهنگی93
جدول شماره (2-6) مقایسه سه الگو در برنامه‌ریزی استراتژیک دانشگاهی127
جدول شماره (3-1) جدول توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک رشته‌ی تحصیلی146
جدول شماره (4-1) توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک مقطع تحصیلی156
جدول شماره (4-2) توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک وضعیت تأهل156
جدول شماره (4-3) توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک گروه تحصیلی157
جدول شماره (4-4) توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک سابقه‌ی خدمت157
جدول شماره (4-5) توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک سابقه مدیریت 158
جدول شماره (4-6) توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک مدیریت در پست فعلی158
جدول شماره (4-7) توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک سن مدیران159
جدول شماره (4-8) توزیع فراوانی نمونه انتخابی به تفکیک تعداد پرسنل160
جدول شماره (4-9) جدول توصیفی مدیران باتوجه به سطوح چهارگانه لیکرت161
جدول شماره (4-10) جدول ضریب همبستگی پیرسون در خصوص رابطه خصوصیات شخصیتی و سبک مدیریت162
جدول شماره (4-11) آماره‌های توصیفی آزمون تی برای زیرمقیاس‌های شخصیتی163
جدول شماره (4-12) جدول استنباطی آزمون تی برای زیرمقیاس‌های شخصیتی164
جدول شماره (4-13) آماره‌های توصیفی آزمون تی برای زیرمقیاس‌های سبک مدیریت164
جدول شماره (4-14) جدول استنباطی آزمون تی برای زیرمقیاس‌های سبک مدیریت 164
جدول شماره (4-15) آماره‌های توصیفی آزمون تی برای زیرمقیاس‌های سبک مدیریتی به تفکیک وضع تأهل165
جدول شماره (4-16) جدول استنباطی آزمون تی برای زیرمقیاس‌های سبک مدیریت به تفکیک جنسیت165
جدول شماره (4-17) آماره‌های توصیفی آزمون تی برای زیرمقیاس‌های شخصیتی به تفکیک وضعیت تأهل166
جدول شماره (4-18) جدول استنباطی آزمون تی برای زیرمقیاس‌های شخصیتی به تفکیک وضعیت تأهل166
جدول شماره (4-19) جدول تحلیل واریانس یکراهه در زیرمقیاس‌های مدیریتی باتوجه به مقطع تحصیلی167
جدول شماره (4-20) جدول تحلیل واریانس یکراهه در زیرمقیاس‌های شخصیتی باتوجه به مقطع تحصیلی167
جدول شماره (4-21) جدول آزمون تعقیبی شفه در زیرمقیاس‌ها (دروغ‌سنجی) باتوجه به مقطع تحصیلی168
جدول شماره (4-22) جدول تحلیل واریانس یکراهه در زیرمقیاس‌های شخصیتی باتوجه به سن مدیران169
جدول شماره (4-23) جدول آزمون تعقیبی شفه در زیرمقیاس e (درون‌گرایی ـ برون‌گرایی) باتوجه به سن مدیران169
جدول شماره (4-24) جدول تحلیل واریانس یکراهه در زیرمقیاس‌های سبک مدیریتی باتوجه به سن مدیران170
جدول شماره (4-25) جدول تحلیل واریانس یکراهه در زیرمقیاس‌های شخصیتی باتوجه به تجربه مدیریت171
جدول شماره (4-26) جدول آزمون تعقیبی شفه در زیرمقیاس l (دروغ‌سنجی) باتوجه به تجربه مدیریت171
جدول شماره (4-27) جدول آزمون تعقیبی شفه در زیرمقیاس e (درون‌گرایی ـ برون‌گرایی) باتوجه به تجربه مدیریت172
جدول شماره (4-28) جدول آزمون تعقیبی شفه در زیرمقیاس p (روان‌پریش‌خویی) باتوجه به تجربه مدیریت172
جدول شماره (4-29) جدول تحلیل واریانس یکراهه در زیرمقیاس‌های سبک مدیریت باتوجه به تجربه مدیریت173
جدول شماره (4-30) جدول آزمون تعقیبی شفه در زیرمقیاس آمرانه باتوجه به تجربه مدیریت173
فهرست نمودارها
نمودار شماره (2-1) سبکهای مدیریت در شبکه مدیریت61
نمودار شماره (2-2) نقش مدیر به عنوان سنجاق اتصال64
نمودار شماره (2-3) میزان استفاه مدیر از قدرت در مواجه با زیردستان66
نمودار شماره (2-4) تئوری سه‌بعدی رهبری68
نمودار شماره (2-5) رابطه بین متغیرهای رهبری و متغیرهای عوامل موقعیت79
نمودار شماره (2-6) شیوه‌های اصلی رهبری سازمانی87
نمودار شماره (2-7) تناسب شیوه‌های رهبر با میزان بلوغ پیروان88
نمودار شماره (2-8) تحقیقات دانشگاه اوهایو99
نمودار شماره (2-9) مدل ساخت‌دهی و ملاحظه‌گری در رهبری100
نمودار شماره (3-1) رابطه بین اندازه نمونه و خطا147
فهرست شکل‌ها
شکل شماره (2-1) نگرش‌های کلی تئوری‌های مدیریت52
شکل شماره (2-2) سبکهای سه‌گانه رهبری94
شکل شماره (2-3) الگوی تحلیلی کلر برای تدوین استراتژی در سازمانهای علمی122
شکل شماره (2-4) مجموعه‌ای از برنامه‌های سیستم آموزشی124
شکل شماره (2-5) الگوی مدیریت درونی برای برنامه‌ریزی نهادی126
شکل شماره (2-6) مدیریت دانشگاهی همه‌جانبه‌نگر با تأکید بر نوپیدایی‌ها142
آمار مطالب
کل مطالب : 8835
آمار کاربران
آمار بازدید
